REHBERLİK ve PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK PORTALI
Grup Psikoterapisi ve Psikodrama
GRUP TERAPİSİPsikodrama grup psikoterapisi J.L.Moreno’nun temellerini attığı Grup Psikoterapisi, Sosyometri ve Psikodrama üçlemesinin bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan felsefe kuram ve teknikler bütünüdür.
Sosyometri toplulukların iç dinamiklerinini anlama ve araştırma yöntemi olarak varlığını sürdürürken psikodrama içinde de kullanım alanları bulmaktadır.Freud’un son dönemlerine yetişen Moreno onu insanı kısıtlı bir laboratuarın içine sokmakla eleştirir ve kendisinin bizzat onların yaşamına katılarak, gözleyerek ,yaşayarak ve yaşarken düzelterek önemli bir farklılık getirdiğini söyler. Moreno’nun grup psikoterapisi bir süre sonra psikanalistleri etkilemiş ve psikanalitik grup psikoterapisi gelişmeye başlamıştır. Daha sonra bu oluşum grup analizi olarak adlandırılmıştır. Psikodramadan etkilenen Geştalt terapistleri de, eylem metodlarını kullanmaya başlamışlardır. Kullandıkları en önemli teknik olan “boş sandalye” tekniğini psikodramadan almışlardır. Moreno’nun psikodramasından çok sonra iletişim grupları ve Rogerian grup terapisi gelişmiştir. Moreno’nun yaptığı gerçek bir devrimdir.
Gerçeğin aksiyonla yeniden keşfedilmesi olan psikodrama kaynağını insandaki üç önemli temel özellikten alır.Bunlar : Eylem ,yaratıcılık ve spontanlıktır.
İnsan eyleme dönük bir varlıktır.Hareketsiz bir yaşamdan söz etmek mümkün değildir.Bu eylem ihtiyacının doyurulabilmesi eylemin yeterli ve uygun olmasına bağlıdır ,bu ise insanın yaratıcılığı ve bu yaratıcılığın sergilemesine olanak tanıyan spontanlığı sayesinde gerçekleştirilir. Spontanlık yeni ya da eski durumlara kişinin yeni ve uygun tepkiler verebilme halidir. Spontanlık ve yaratıcılık arasındaki ilişki Moreno’nun şu benzetmesinde anlamını bulur : "Eğer kişi spontan ise ve yaratıcı değilse, bu samuray kılıcı taşıyan bir köylüye benzer; kılıcı kullanmasını bilmediği için kendini bile kesebilir. Eğer kişi yaratıcı ama spontan değilse, bu kılıcı olmayan bir samuray savaşçısına benzer; kılıç olmadığı zaman bildikleri bir işine yaramaz".
Psikodrama insanın yaratıcılığının ve spontanlığının sınırlarını yakalamasını ve ulaşılan bu noktada eylem ihtiyacını karşılamasının hedefler.Psikodrama grup psikoterapileri içinde belkide uygulama alanı en gelişmiş olan grup psikoterapisidir.Tedaviden eğitime,endüstri psikolojisinden tiyatroya uzanan geniş bir yelpaze içinde kendine kendine uygulama alanları bulur.Doğası gereği hızlıdır.Birçok önemli çalışmanın bir kaç saatin içine sığdığına tanık olunur.İnsanın üç temel ilişki kurma biçimi olan empati ,tele ve tranferans, tüm ilişkilerde varlığını gösterir. Psikodrama sağlıksız ilişki kurma biçimi olan transferansların çözümlenmesini buna karşılık olarak sağlıklı ilişki kurma biçimleri olan tele ve empatinin geliştirilmesini hedefler.Bütün bunları gerçekleştirirken sayısız ısınma tekniklerinden ve yardımcı tekniklerden ve vazgeçilmez olan üç temel teknikten yaralanır. Bu üç temel teknik : Eşleme, rol değiştirme ve ayna teknikleridir.
Eşleme tekniği en güçlü psikodrama tekniğidir, bunu rol değiştirme ve ayna teknikleri izler.Baş oyuncu olan protagonist rol değiştime sayesinde empatiyi gerçek anlamı ile birlikte yaşamaya başlar ve tele ilişkilerinin gelişimini beslemeye başlar.Başkalarını anlamak istiyorsanız rol değiştirmelisiniz. Psikodrama sahnesinde kişi hayata alması mümkün olmayan rolleri dahi alabilir ,yaşayabilir ve oynayabilir. Bir psikodrama oturumu üç bölümden oluşur. Bunlar : Üzerine çalışılacak olan konunun belirlendiği ısınma aşaması, konunun çalışıldığı oyun aşaması, ve ortaya çıkan ürünün son şeklinin verildiği görüşme aşaması. Bir psikodrama oturumu her uygulaması içinde bu aşamaları içermek zorundadır.
Psikodrama, Uluslararası Grup Psikoterapileri Derneği şemsiyesi altında, dünyadaki örgütlenmesini sürdürmektedir.Her iki yılda bir dünya psikodrama kongresi farklı ülkelerde düzenlenir.
Kaynak: www.gridergi.8k.com
Deniz Altınay
İstanbul Psikodrama Enstitüsü Başkanı
